پیروزی در رقابت پلتفرم ها

رقابت پلتفرم‌ها، رقابتی شدید و استراتژیک میان پلتفرم‌های دیجیتال برای جذب کاربران، توسعه‌دهندگان و دیگر ذی‌نفعان می باشد. هدف این رقابت دستیابی به جایگاه رهبری و یا تسلط  بر اکوسیستم‌های دیجیتال است. در این رقابت، عوامل کلیدی مانند جلوگیری از «چند پلتفرمی» شدن کاربران و ایجاد مزیت‌های رقابتی نقش حیاتی وتعیین‌کننده‌ای در موفقیت پلتفرم‌ها ایفا می‌کنند.

«چند پلتفرمی» شدن  زمانی رخ می دهد که کاربران به طور همزمان از چند پلتفرم مشابه استفاده کرده و به راحتی بین آن‌ها جابه‌جا شوند.  این رفتار تهدیدی جدی برای پلتفرم‌ها محسوب می‌شود چرا که می‌تواند سهم بازار آن‌ها را  کاهش دهد.  برای مقابله با این چالش، پلتفرم‌ها از استراتژی‌های متنوعی استفاده می‌کنند که شامل مشوق‌ها و تخفیف‌ها، قرارداد با گروه‌های خاص، موانع انتقال داده‌ها و افزایش هزینه‌های جابجایی می باشند.

یکی از مؤثرترین استراتژی‌ها برای جلوگیری از جابه‌جایی کاربران، ارائه مشوق‌ها و تخفیف‌ها هستند. این برنامه‌ها به کاربران انگیزه می‌دهند تا در پلتفرم باقی بمانند. کاربران برای ادامه استفاده از یک پلتفرم نیاز به دلایل قانع‌کننده دارند و در اینجا انگیزه‌ها نقش اصلی را ایفا می‌کنند. برنامه‌های امتیازی و تخفیفی می‌توانند روابط قوی و طولانی‌مدت با کاربران را شکل دهند و حفظ تازگی در برنامه های امتیازی از یکنواختی آن جلوگیری می کند.  تعامل مستمر با کاربران به روش های مختلف ، پلتفرم شما را در ذهن آنها برجسته می کند . اجرای تعامل منظم فصلی و رویدادی باعث میشود که مشتریان در طول سال منتظر همکاری با پلتفرم شما باشند. قرعه کشی ها و جوایز بزرگ از طریق رقابت های  جذاب باعث خواهد شد که کاربران ارتباطی را با محصول شما احساس کنند.  همچنین،  برنامه های وفاداری بخش مهمی از استراتژی  حفظ مشتری هستند بطوریکه نشان دهنده ارزش مشتریان پلتفرم شما و شایسته تقدیر برای سال ها همکاری می باشند.

از سوی دیگر ،عقد قرارداد با گروه‌هایی از کاربران یا ارائه‌دهندگان خدمات که آن‌ها را ملزم به استفاده از پلتفرم خاصی می‌کند ، می تواند به عنوان ابزاری استراتژیک برای کسب مزیت رقابتی عمل کند و نیز مانعی برای ورود رقبا ایجاد نماید.

یکی دیگر از روش‌های حفظ کاربران، ایجاد موانع انتقال داده است که از طریق محدود کردن امکان انتقال داده‌های کاربری به پلتفرم‌های رقیب صورت می گیرد . این موانع می‌توانند از طریق روش‌های محدودیت های فنی، قانونی یا تجاری مختلف اعمال شوند . پلتفرم‌ها ممکن است بندهایی در شرایط استفاده خود اضافه کنند که از انتقال داده‌ها به رقبا جلوگیری کند. این موانع ، انتقال آسان کاربران به پلتفرم‌های دیگر را دشوار می‌سازند و در نتیجه باعث کاهش رقابت در بازار و تقویت قدرت بازار آن  پلتفرم‌ می‌شوند.

افزایش هزینه‌های جابجایی  نیز از دیگر روش‌هاست که از طریق ایجاد موانع مالی و زمانی مانع انتقال کاربران به سایر پلتفرم‌ها می شود. این هزینه‌ها  بر رفتار کاربران و رقابت  تاثیرمی گذارد . افزایش هزینه‌های جابجایی  به پلتفرم‌ها کمک می کنند تا کاربران خود را حفظ کنند . افزایش زمان انتقال داده‌ها از یک پلتفرم به پلتفرم دیگر ، به‌ویژه وقتی که داده‌ها حجم زیادی دارند یا سیستم‌ها پیچیده هستند ، می‌تواند کاربران را از جابجایی منصرف کند چونکه هم وقت‌گیر و هم آزاردهنده می باشد.  علاوه بر این، پلتفرم‌ها می توانند برای انتقال داده‌ها یا اطلاعات به پلتفرم دیگر هزینه‌های مالی خاصی تعیین کنند. این موضوع ممکن است باعث شود که کاربران به دلیل مشکلات یا هزینه‌های زیاد از تغییر پلتفرم خودداری کنند.

برای موفقیت در جنگ پلتفرم‌ها، تقویت مزیت‌های رقابتی یک امر حیاتی است. مزیت‌هایی مانند کارایی، شایستگی، قدرت، هویت و بهره‌گیری ازارزش داده‌ها می‌توانند به پلتفرم‌ها در جذب و حفظ کاربران کمک کنند. کارایی به معنای توانایی پلتفرم در کاهش زمان لازم برای انجام فعالیت‌ها و ارائه تجربه کاربری بهینه است که باعث جذب بیشتر کاربران می شود. کاهش هزینه‌های تراکنش، سیستم‌های امتیازدهی و نظرات برای فروشندگان و خریداران و بهیود سرعت عملکرد از جمله عواملی هستند که می‌توانند کارایی پلتفرم را افزایش دهند.

شایستگی پلتفرم را می توان داشتن زیرساخت‌های پایدار، امن، و مقیاس‌پذیر برای ارائه خدمات به کاربران دانست که از دیگر مزیت های مهم رقابتی است. زیرساخت‌های فنی قوی به پلتفرم این امکان را می‌دهد تا با افزایش تعداد کاربران و تعاملات، عملکرد خود را حفظ کند . همچنین نوآوری و پیشرو بودن ، انعطاف‌پذیری در اضافه‌کردن ویژگی‌ها و خدمات جدید، ایجاد ابزارها و API‌های مناسب از دیگر شاخصه‌های شایستگی پلتفرم است.

قدرت پلتفرم‌ها نیز از طریق تعیین قوانین و سیاست‌ها و تاثیر آن بر فعالیت کاربران و بازیگران شبکه قابل مشاهده است . این قدرت می‌تواند برای تشویق یا کنترل رفتار کاربران و بازیگران استفاده شود . پلتفرم می‌تواند اولویت‌بندی کند که کدام کاربران یا بازیگران از خدمات یا منافع بیشتری بهره‌مند شوند.

ایجاد هویت منحصر به‌فرد برای پلتفرم، از دیگر ابزارهای رقابتی است که باعث می‌شود کاربران اعتماد بیشتری به آن پیدا کنند. هویت پلتفرم شامل هویت بصری و ارزش های متمایز می باشد .  هویت قوی و متمایز به پلتفرم کمک می‌کند تا اعتماد کاربران را جلب کند و تعاملات بیشتری ایجاد نماید و از طرفی هم ، تمایز خود را در بازار حفظ کرده و در رقابت با سایر پلتفرم‌ها موفق باشد و خود را به عنوان یک برند معتبر و قابل‌اعتماد معرفی کند.

مالکیت و بهره‌گیری از داده‌ها یکی از مهم‌ترین مزیت‌های رقابتی پلتفرم‌ها محسوب می‌شود . پلتفرم ها با جمع آوری و تحلیل داده های کاربران و تعاملات درون اکو سیستم به شناسایی روندهای بازار و الگوهای رفتاری کاربران می پردازند. پلتفرم‌هایی که داده‌های بیشتری جمع‌آوری و مدیریت می‌کنند، مزیت رقابتی بالاتری دارند . این داده ها میتوانند به فروشندگان و ارائه دهندگان خدمات کمک کنند تا محصولات و خدمات خود را بهبود بخشند . یکی از کاربردهای مالکیت داده ، شخصی سازی تجربه کاربران و تبلیغات هدفمند است . پلتفرم‌ها با استفاده از داده‌های کاربران به ارائه پیشنهاد محصولات ، بهینه‌سازی محتوا و افزایش تعاملات می پردازند که این امر منجر به خلق ارزش بیشتر ، افزایش وفاداری مشتریان و جلوگیری از خروج آن‌ها به سمت رقبا می‌شود.

به طور کلی، پلتفرم‌هایی که بتوانند به‌طور مؤثر از این استراتژی‌ها و مزیت‌ها استفاده کنند، قادر خواهند بود در رقابت پیروز شوند و جایگاه خود را در بازار تثبیت کنند. این مزیت‌ها نه تنها به جذب و حفظ کاربران کمک می‌کنند، بلکه به پلتفرم‌ها قدرت بیشتری در برابر رقبا می‌دهند و موفقیت آن‌ها را تضمین می‌کنند.
نویسنده : مهندس سهیل مهروزی
منابع :

• Platform Revolution Geoffrey G. Parker,Marshall W. Van Alstyne, and Sangeet Paul Choudary
• Platform Leadership: Managing Boundaries for the Network Growth of Digital Platforms